Complete Guidelines and Norms for Rationalization and Re-Structuring of AP Schools-2025

ఆం. ప్ర. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం G.O.Ms.No.117, School Education (SER.II) Dept, Dt.10.06.2022. రద్దు  ద్వారా ప్రస్తుతం స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ డిపార్టుమెంటు లో విద్య వ్యవస్థ లో కొన్ని మార్పులకు శ్రీకారం చుట్టింది. అందులో భాగంగా పాఠశాలల స్ట్రక్చర్ మరియు ఉపాధ్యాయుల క్రమబద్దీకరణ(Rationalization) చేస్తూ G.O.MS.No. 21 SCHOOL EDUCATION (PROG.I) DEPARTMENT, Dated: 13-05-2025 ను విడుదల చేస్తూ ఉపాధ్యాయుల సర్దుబాటుకు కొన్ని Guidelines & Norms ని విడుదల చేసింది.

భారత ప్రభుత్వం 2009 లో “ఉచిత మరియు తప్పనిసరి విద్య హక్కు చట్టం” ను తీసుకొచ్చింది. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 2010 లో దీనికి సంబంధించిన నియమాలను విడుదల చేసింది. ఈ చట్టం యొక్క సెక్షన్ (19) ప్రకారం  1వ తరగతి నుండి 8వ తరగతి వరకు విద్యార్థుల సంఖ్యను బట్టి ఉపాధ్యాయుల సంఖ్యను నిర్ణయిస్తారు.

ప్రభుత్వం మునిసిపల్ పాఠశాలలపై పర్యవేక్షణ మరియు పరిపాలనా బాధ్యతలను విద్యాశాఖకు అప్పగించింది. ఇది ప్రభుత్వ మరియు పంచాయతీ రాజ్ పాఠశాలల తరహాలోనే జరుగుతుంది.

ప్రభుత్వ, జిల్లా పరిషత్ (ZP) మరియు మండల పరిషత్ (MPPS) పాఠశాలల మధ్య ఉపాధ్యాయుల RATIONALIZATION కోసం ప్రభుత్వం మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది.

పాఠశాలల పునర్నిర్మాణం అనంతరం, 4,731 ప్రాథమిక పాఠశాలల్లోని 3వ, 4వ, 5వ తరగతులను అవసరమైన గదులు మరియు సదుపాయాలు ఉన్న పరిస్థితుల్లో, 1 కిలోమీటర్ పరిధిలోని 3,348 అప్పర్ ప్రైమరీ UP మరియు హై స్కూల్ కు తరలించారు. ఈ విధంగా మొత్తం 2,43,540 మంది విద్యార్థులను ఈ స్కూళ్లకు మ్యాప్ చేశారు. అయితే, తరువాత ప్రభుత్వం గమనించిన విషయమేమిటంటే, ఈ పునర్నిర్మాణం కారణంగా 2022–23 నుండి 2024–25 మధ్య లక్షలాది మంది విద్యార్థులు ప్రభుత్వ పాఠశాలల నుండి ప్రైవేట్ పాఠశాలలకు మారిపోయారు. అంతేకాక, ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో డ్రాప్‌ అవుట్ రేటు పెరగడమే కాక, ప్రైమరీ  మరియు హై స్కూళ్ల ఉపాధ్యాయులపై పని భారం కూడా పెరిగింది.

ఇంతకుముందు చేసిన పునర్నిర్మాణం ప్రతికూల ప్రభావం చూపిన నేపథ్యంలో, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం వివిధ రంగాల Stakeholders‌ తో విస్తృతంగా చర్చించిన తర్వాత, ప్రభుత్వ, జిల్లా పరిషత్/మండల పరిషత్ మరియు మునిసిపల్/మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ పాఠశాలల నిర్మాణంలో తగిన మార్పులు చేయాలని నిర్ణయించింది.

ఈ నిర్ణయానికై ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలు:

• విద్యార్థుల చేర్పును పెంచడం,
• డ్రాప్‌  అవుట్ రేటును తగ్గించడం,
• సబ్జెక్ట్ ఉపాధ్యాయుల పనిభారాన్ని తగ్గించడం మరియు విద్యార్థుల అధ్యయన ఫలితాలను మెరుగుపరచడం.

పాఠశాల విద్యా సంచాలకులు పునఃనిర్మించిన పాఠశాలలలో వివిధ నిర్వహణలకు సంబంధించిన ఉపాధ్యాయుల పునర్విభజనకు మార్గదర్శకాలను జారీ చేశారు. ఇందులో ఫౌండేషనల్ స్కూల్స్, బేసిక్ ప్రైమరీ స్కూల్స్, మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్స్, అప్‌పర్ ప్రైమరీ స్కూల్స్ మరియు హై స్కూల్స్ వంటి వివిధ స్థాయిలకు ఉపాధ్యాయుల కేటాయింపు వివరాలను ఇచ్చారు. ఈ వివరాలు ANNEXURE-Iలో ఇవ్వబడ్డాయి.

మెగా DSC-2025 కింద 13,192 పోస్టులను చేర్చిన తర్వాత మరియు బోధనా సిబ్బందిని సర్దుబాటు చేసిన తర్వాత, కొన్ని జిల్లాల్లో కొన్ని నిర్వహణలలో స్కూల్ అసిస్టెంట్లు (SAs) మరియు సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్ల (SGTs) అధికంగా ఉన్నాయి. అయితే, కొన్ని జిల్లాల్లో ఖాళీ పోస్టులు ఉండగా, మరికొన్ని జిల్లాల్లో కొన్ని నిర్వహణలలో పోస్టుల కొరత ఉంది.

స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ డైరెక్టర్ ఈ క్రింది ప్రతిపాదనలు సమర్పించారు:

1. 4,706 అధిక స్కూల్ అసిస్టెంట్ (SA) పోస్టులను మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ హెడ్ మాస్టర్ లేదా స్కూల్ అసిస్టెంట్‌గా మార్చడం.
2. 2,754 అధిక స్కూల్ అసిస్టెంట్/సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్ పోస్టులను క్లస్టర్ లెవెల్ అకడమిక్ టీచర్‌గా నియమించడం, వారు రెగ్యులర్ టీచర్లు వైద్య, ప్రసూతి, వ్యక్తిగత, చదువు లేదా విదేశీ సెలవుల కోసం ఒక వారం కంటే ఎక్కువ సెలవు తీసుకున్నప్పుడు సేవలు అందించడం.
3. 615 స్కూల్ అసిస్టెంట్ (517) మరియు సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్ (98) పోస్టులను అదే నిర్వహణలో అవసరమైన పోస్టులుగా మార్చడం.
4. 4,545 కొత్త పోస్టులను (534 గ్రేడ్-II హెడ్ మాస్టర్, 3,086 స్కూల్ అసిస్టెంట్, 925 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్) ఖాళీ అధిక పోస్టులను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం లేదా తొలగించడం ద్వారా ఒకే నిర్వహణలో లేదా వివిధ నిర్వహణల మధ్య సృష్టించడం.
5. 779 అప్పర్ ప్రైమరీ స్కూళ్లను హై స్కూళ్లుగా అప్‌గ్రేడ్ చేయడం.
6. 1,902 ఖాళీ అధిక పోస్టులను భవిష్యత్తులో జిల్లాల్లో పోస్టుల కొరత ఉన్నప్పుడు కేటాయించడానికి హెడ్ ఆఫ్ డిపార్ట్‌మెంట్ క్యాడర్‌ కు జోడించడం.

ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, మండల పరిషత్, జిల్లా పరిషత్, మున్సిపల్ మరియు గిరిజన సంక్షేమ శాఖలు నిర్వహించే నాన్-రెసిడెన్షియల్ స్కూళ్లను, విద్యార్థుల అభ్యాస ఫలితాలను మెరుగుపరచడానికి తొమ్మిది విభాగాలుగా పునర్వ్యవస్థీకరించడానికి అనుమతి ఇచ్చింది:

1. శాటిలైట్ ఫౌండేషనల్ స్కూల్ (PP1 & PP2)
2. ఫౌండేషనల్ స్కూల్ (PP1, PP2, 1 & 2 తరగతులు)
3. బేసిక్ ప్రైమరీ స్కూల్ (PP1, PP2, 1 నుండి 5 తరగతులు)
4. మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ (PP1, PP2, 1 నుండి 5 తరగతులు)
5. అప్పర్ ప్రైమరీ స్కూల SIT (PP1, PP2, 1 నుండి 8 తరగతులు)
6. హై స్కూల్ (6 నుండి 10 తరగతులు)
7. హై స్కూల్ (1 నుండి 10 తరగతులు)
8. హై స్కూల్ ప్లస్ (6 నుండి 12 తరగతులు)
9. హై స్కూల్ ప్లస్ (1 నుండి 12 తరగతులు)

ప్రభుత్వం స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ డైరెక్టర్‌కు ఈ క్రింది అనుమతులు ఇచ్చింది:

1. 4,706 స్కూల్ అసిస్టెంట్ (SA) పోస్టులను మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ హెడ్ మాస్టర్ లేదా స్కూల్ అసిస్టెంట్‌గా మార్చడం.
2. అధిక స్కూల్ అసిస్టెంట్/సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్ పోస్టులను క్లస్టర్ లెవెల్ అకడమిక్ టీచర్‌గా నియమించడం, రెగ్యులర్ టీచర్లు సెలవులో ఉన్నప్పుడు సేవలు అందించడానికి.
3. 615 పోస్టులను (517 స్కూల్ అసిస్టెంట్, 98 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్) అదే నిర్వహణలో అవసరమైన పోస్టులుగా మార్చడం.
4. 3,228 కొత్త పోస్టులను (397 గ్రేడ్-II హెడ్ మాస్టర్, 2,709 స్కూల్ అసిస్టెంట్, 122 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్) సృష్టించడం, 3,980 ఖాళీ అధిక పోస్టులను తొలగించి, హెడ్ ఆఫ్ డిపార్ట్‌మెంట్ (HoD) పూల్ నుండి 1,311 పోస్టులను సర్దుబాటు చేయడం.
5. 779 అప్పర్ ప్రైమరీ స్కూళ్లను హై స్కూళ్లుగా అప్‌గ్రేడ్ చేయడం.
6. 1,902 ఖాళీ అధిక పోస్టులను (362 స్కూల్ అసిస్టెంట్, 1,540 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్) స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ డైరెక్టర్ క్యాడర్‌కు జోడించడం, భవిష్యత్తులో జిల్లాల్లో కొరత ఉన్నప్పుడు కేటాయించడానికి.

ప్రాథమిక పాఠశాలలు

I (a). ఫౌండేషనల్ స్కూల్ (PP1, PP2, 1వ & 2వ తరగతులు):

1. విద్యార్థుల సంఖ్య 1 నుంచి 30 వరకు అయితే – 1 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్
2. విద్యార్థుల సంఖ్య 31 నుంచి 60 వరకు అయితే – 2 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్లు (RTE నిబంధనల ప్రకారం)

I (b). బేసిక్ ప్రైమరీ స్కూల్ (PP1, PP2, 1వ నుంచి 5వ తరగతులు):

1. విద్యార్థుల సంఖ్య 1 నుంచి 20 వరకు అయితే – 1 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్
2. విద్యార్థుల సంఖ్య 21 నుంచి 60 వరకు అయితే – 2 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్లు (RTE ప్రకారం)

I (c). మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ (PP1, PP2, 1వ నుంచి 5వ తరగతులు):

1. చేర్పు 59 వరకు ఉంటే – 1 హెచ్‌ఎం/స్కూల్ అసిస్టెంట్ + 3 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్లు
2. చేర్పు 60 నుంచి 150 వరకు ఉంటే – 1 హెచ్‌ఎం/స్కూల్ అసిస్టెంట్ + 4 సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్లు
3. 150 పైగా ప్రతి 30 విద్యార్థులకు – 1 అదనపు సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్ కేటాయించాలి

అప్పర్  ప్రైమరీ స్కూల్స్

(a) తరగతులు 1 నుండి 5 వరకు ఉండే అప్పర్  ప్రైమరీ స్కూల్స్:

• బేసిక్ ప్రైమరీ/మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ నిబంధనలు అనుసరించాలి

(b) తరగతులు 6 నుండి 8 వరకు ఉండే అప్పర్ ప్రైమరీ స్కూల్స్:

1. 1 నుండి 10 మంది విద్యార్థులు ఉంటే – 1 స్కూల్ అసిస్టెంట్
2. 11 నుండి 30 వరకు – 2 స్కూల్ అసిస్టెంట్లు
3. 31 నుండి 140 వరకు – 4 స్కూల్ అసిస్టెంట్లు
4. 141 నుండి 175 వరకు – 5 స్కూల్ అసిస్టెంట్లు

గమనిక:

• స్కూల్ అసిస్టెంట్లు ఖాళీగా లేకపోతే, వారి స్థానంలో సెకండరీ గ్రేడ్ టీచర్‌ను నియమించవచ్చు.
• స్కూల్ అసిస్టెంట్ నియామకానికి ప్రాధాన్యత క్రమం: హిందీ / ఇంగ్లీష్ / మ్యాథ్స్ / బైయాలజీ సైన్స్ / సోషియల్ స్టడీస్ / ఫిజికల్ సైన్స్ / తెలుగు.

హై స్కూళ్లలో I నుండి V తరగతుల కోసం:

1. I నుండి V తరగతుల ఎన్‌రోల్‌ మెంట్ 60 కంటే ఎక్కువ ఉంటే, అనెక్సర్-I (ప్రైమరీ స్కూల్ కోసం) ప్రకారం మోడల్ ప్రైమరీ స్కూల్ సిబ్బంది నమూనాను అనుసరించాలి.
2. I నుండి V తరగతుల ఎన్‌రోల్‌ మెంట్ 60 కంటే తక్కువ ఉంటే, నిర్దిష్ట సిబ్బంది నమూనాను (ఇక్కడ వివరించనిది) అనుసరించాలి.

హై స్కూల్ కోసం:

1. ఎన్‌రోల్‌మెంట్ <75 ఉంటే, హెడ్ మాస్టర్ లేదా SA(PE)/PET పోస్ట్ కేటాయించబడదు; సీనియర్‌మోస్ట్ స్కూల్ అసిస్టెంట్ హెడ్ మాస్టర్‌గా వ్యవహరిస్తారు.
2. క్లస్టర్ హై స్కూళ్లకు ఎన్‌రోల్‌మెంట్‌తో సంబంధం లేకుండా 1 హెడ్ మాస్టర్ మరియు 1 SA(PE)/PET పోస్ట్ కేటాయించబడతాయి.
3. ఎన్‌రోల్‌మెంట్ >76 ఉంటే, హెడ్ మాస్టర్ మరియు SA(PE)/PET పోస్ట్ కేటాయించబడతాయి.
4. ఎన్‌రోల్‌మెంట్ >400 ఉంటే, రెండవ SA(PE)/PET పోస్ట్ కేటాయించబడుతుంది; 751 వద్ద మూడవ పోస్ట్, ఆ తర్వాత ప్రతి 350 విద్యార్థులకు అదనపు SA(PE)/PET కేటాయించబడుతుంది.
5. ఎన్‌రోల్‌మెంట్ ఆధారంగా (అవరోహణ క్రమంలో) ఒక ఇన్‌స్ట్రక్టర్ (ఉదా., గర్ల్స్ హై స్కూళ్లకు సంగీతం/నృత్యం/కుట్టు/నేత) కేటాయించబడతారు.
6. ప్రతి ప్యానెల్-గ్రేడ్ హెడ్ మాస్టర్ VI నుండి X తరగతుల్లో ఒక సబ్జెక్ట్‌ను వారానికి కనీసం 8 పీరియడ్‌లు బోధించాలి.
7. స్కూల్ అసిస్టెంట్ (స్పెషల్ ఎడ్యుకేషన్) పోస్ట్ మరియు అభ్యర్థిని వికలాంగ పిల్లలు ఉన్న స్కూళ్లకు బదిలీ చేయబడతారు.
8. డ్యూయల్ మీడియం హై స్కూళ్లలో, SA/LP భాషా పోస్టులకు మొత్తం ఎన్‌రోల్‌మెంట్ ప్రమాణంగా తీసుకోబడుతుంది.
9. మైనర్ మీడియంలో నాన్-లాంగ్వేజ్ సబ్జెక్టులకు, నిర్దిష్ట టేబుల్‌ను అనుసరించాలి.